Hallucinogenen zijn bepaalde soorten medicijnen die ingrijpende wijzigingen in de perceptie van de consument van de realiteit veroorzaken. Enkele voorbeelden van hallucinogene stoffen zijn psilocybine (paddo’s en magic truffels), DMT, LSD, LSA en mescaline.
Wat zijn hallucinogenen?
Onder invloed van hallucinogene middelen verandert de perceptie van de directe omgeving op zeer sterke wijze. Zo worden beelden anders ervaren, maar ook geluiden en gevoelens. Sommige hallucinogenen produceren ook snelle en intense emotionele veranderingen. Wanneer deze effecten op een slechte manier worden ervaren, dan is er vaak sprake van mentale verwarring, verlies van geheugen of desoriëntatie.
Hallucinogenen zijn stoffen die veranderde bewustzijnstoestanden veroorzaken die van invloed zijn op waarneming (hallucinatie) en variëren per persoon en per situatie. De effecten zijn zeer variabel, afhankelijk van zowel de dosis als de verwachtingen van het onderwerp en de omgeving tijdens de zogenaamde trip. Wanneer om de een of andere reden de balans van ervaringen onplezierig is voor de gebruiker, dan wordt vaak gesproken van een ‘bad trip’.
De meeste hallucinogenen produceren hun effecten door de interactie van zenuwcellen met de neurotransmitter serotonine te onderbreken. Het zogenaamde serotoninesysteem in ons lichaam is nauw betrokken bij onze gevoelens, ons gedrag en perceptie, inclusief gemoedstoestand, honger, lichaamstemperatuur, seksueel gedrag, spiercontrole en sensorische waarneming.
Verschillende soorten hallucinogenen
Enkele van de meest voorkomende hallucinogenen omvatten:
Psilocybine
Psilocybine is de werkzame stof in zowel paddo’s als de zogenaamde magic truffles die voornamelijk voorkomen in Mexico en Zuid-Amerika. In voldoende grote doses kan psilocybine effecten produceren die erg lijken op het krachtige hallucinogeen LSD. Er zijn meer dan 180 soorten paddenstoelen die de chemicaliën psilocybine of psilocine bevatten en net als de peyote (mescaline) worden hallucinogene paddestoelen al eeuwen in inheemse of religieuze riten gebruikt. Psilocybine-effecten zijn vergelijkbaar met die van andere hallucinogenen, zoals mescaline van peyote of LSD. De psychologische reactie op het gebruik van psilocybine omvat visuele en auditieve hallucinaties en een onvermogen om fantasie van de werkelijkheid te onderscheiden. Wanneer grote doses psilocybine worden ongenomen, kunnen ook paniekreacties en psychoses optreden. Paddo’s kunnen vers of gedroogd worden gebruikt. Ze worden normaal gesproken gegeten, gemengd met voedsel of als thee gebrouwen om te drinken. De dosis en effecten kunnen aanzienlijk variëren, afhankelijk van het paddestoeltype, de bereidingswijze en de tolerantie van het individu. Psilocybine wordt in sclerotia (magic truffels) in een consistentere hoeveelheid gevonden dan in paddo’s.
Mescaline
Mescaline is een natuurlijke stof die wordt gevonden als het hoofdingrediënt in de peyote-cactus, maar ook in bijvoorbeeld de San Pedro-cactus of de Peruvian Torch. De koppen van deze cacti bevatten mescaline, waarvan Peyote de hoogste concentraties bevat. De knoppen worden uitgedroogd en vervolgens gekauwd of in vloeistof geweekt om een bedwelmende drank te produceren. Mescaline kan ook worden gemaakt door chemische synthese. Mescaline leidt tot rijke visuele hallucinaties, maar ook tot veranderingen van perceptie en emotionele toestanden. Het hallucinogeen kan ook worden gemalen tot poeder voor orale capsules, of worden gerookt met marihuana en tabak. De hallucinogene dosis is ongeveer 0,3 tot 0,5 gram (equivalent aan ongeveer 5 gram gedroogde peyote) en heeft een werking van ongeveer 12 uur. Mescaline wordt voornamelijk gebruikt als recreatieve drug en wordt ook gebruikt als aanvulling op verschillende soorten meditatie en psychedelische therapie. De effecten omvatten visuele hallucinaties en radicaal veranderde staten van bewustzijn, euforie, vertraagde tijdsverloop, gelach, verwijding van pupillen, een droomachtige staat en een mix van zintuigen (synesthesie).
DMT
Dimethyltryptamine is een natuurlijke chemische stof die voorkomt in sommige plantensoorten uit het Amazonegebied, maar het kan ook chemisch worden gesynthetiseerd. Het komt meestal als een wit, kristallijn poeder dat wordt verdampt of gerookt in een pijp of waterpijp. Een andere populaire vorm van inname van DMT is middels een ayahuasca-brouwsel, waarin DMT-bevattende planten worden gecombineerd met MAO-remmers om de orale werking ervan te activeren en de werkingsduur te verlengen. Wanneer gerookt is de gemiddelde dosis DMT 30-150 mg. De effecten van de psychedelische stof zullen in dit geval vrijwel onmiddellijk worden gevoeld. De effecten pieken na twee tot vijf minuten en vallen dan weg, met een totale duur van in totaal zo’n 30 tot 45 minuten. Wanneer het hallucinogeen als een brouwsel wordt geconsumeerd, ligt de dosis tussen 35-75 mg en beginnen de effecten na 30-45 minuten. De psychoactieve effecten bereiken een piek na twee tot drie uur en verdwijnen binnen vier tot zes uur. De stof veroorzaakt intense auditieve en visuele hallucinaties en een veranderd gevoel van ruimte, lichaam en tijd. Gebruikers rapporteren daarnaast contact met buitenaardse entiteiten, complete veranderingen in de perceptie van identiteit en realiteit en levensveranderende ervaringen. Vergeleken met andere hallucinogenen zoals LSD of paddo’s zeggen gebruikers van DMT dat het de laagste hoeveelheid negatieve bijwerkingen heeft.
LSA
LSA (Lysergic Acid Amide) is een natuurlijk voorkomend psychedelisch middel dat in veel planten en zaden voorkomt. Het heeft enkele overeenkomsten met LSD, maar wordt over het algemeen als veel minder stimulerend beschouwd en kan in grotere doses kalmerend werken. De meest voorkomende planten waarin het wordt gevonden zijn Morning Glory (Ipomoea violacea) en Hawaiian Baby Woodrose (Argyreia nervosa) zaden. LSA-zaden kennen een lange geschiedenis van spiritueel gebruik onder inheemse bevolkingen uit Zuid-Amerika. De Maya’s gebruikten de plant bijvoorbeeld in een drankje om communicatie met de geesten te vergemakkelijken om de toekomst te voorspellen of om inzicht te krijgen in anders onbegrijpelijke gebeurtenissen. Omdat morning glory-zaden legaal kunnen worden gekocht, zijn ze relatief eenvoudig te verkrijgen, in tegenstelling tot enkele andere psychedelica. De effecten van LSA omvatten hallucinaties, visuele vervormingen, verhoogde stemming en een gevoel van diep inzicht. De effecten worden meestal binnen 20 tot 40 minuten gevoeld en kennen een piek na zo’n 3 tot 4 uur. Binnen 8 uur zijn alle effecten verdwenen.
LSD
D-lysergic acid diethylamide (LSD) is een door de mens gemaakte chemische stof gemaakt van ergot, een schimmel die op bepaalde granen groeit. Het werd ontdekt in 1938. Het is waarschijnlijk het krachtigste beschikbare hallucinogeen dat hallucinaties produceert, veranderingen in de manier waarop de werkelijkheid wordt waargenomen en ook de gemoedstoestand verandert. Normaliter kent het de vorm van een wit poeder of een heldere vloeistof zonder geur of kleur. LSD kan tevens in capsules worden geleverd, maar de meest gangbare vorm is een druppeltje op kleine vierkante vloeipapiertjes of postzegeltjes. Er wordt gedacht dat LSD zijn karakteristieke hallucinogene effecten veroorzaakt via interactie met de serotonine-receptoren in de hersenen. Serotonine is een neurotransmitter die invloed uitoefent op ons gedrag, stemming en gedachten. De fysieke effecten van LSD zijn onvoorspelbaar van persoon tot persoon, maar gewoonlijk worden de eerste effecten zo’n 30 tot 45 minuten na inname gevoeld. De effecten zijn onder andere extreme hallucinaties, vervormende visuele perceptie van vormen en kleuren, veranderende geluiden, angst, flashbacks, versnelde hartslag en verwijde pupillen.
Ketamine
Ketamine is een medicijn dat wordt gebruikt als middel tegen pijn en als narcosemiddel bij operaties, zowel bij mens als dier. Omdat ketamine een kalmerend middel is en immobiliteit, verlichting van pijn en geheugenverlies veroorzaakt, wordt het door veel mensen gebruikt als recreatieve drug. Het optreden van effecten is snel (vaak binnen een paar minuten) en de hallucinaties die het produceert, duren ongeveer 30 tot 60 minuten. Bij een lage dosis ketamine komen mensen in een dromerige, zweverige toestand terecht. Hierbij raken ze gedesoriënteerde en verliezen ze coördinatie. Ook kunnen mensen last krijgen van misselijkheid. Bij hogere doses zorgt deze dissociatieve drug voor effecten als: het gevoel dat lichaamsdelen niet van jezelf zijn, het gevoel dat je lichaam
van hout, rubber of plastic is gemaakt, het gevoel op te lossen in de omgeving of zelfs het idee dat je uit je lichaam treedt. Ook visuele hallucinaties en een veranderd idee van tijd worden vaak gerapporteerd.
Hallucinogenen of psychedelica?
Er zijn veel namen om hallucinogene middelen te omschrijven. Denk aan entheogenen, psychedelica, visionaire drugs en power drugs. Elk van de namen is geassocieerd met een specifiek wereldbeeld en ze zijn niet altijd voldoende in alle contexten en geen enkele beschrijft de psychofysiologische effecten volledig. In Europa worden dergelijke effecten vaak psychedelisch genoemd. Er wordt meestal gesproken over hallucinaties, of er nu gesproken wordt over geluiden, beelden of gevoelens. Veel auteurs verwerpen de termen psychedelica omdat ze in de jaren zestig en zeventig overdreven geassocieerd zijn met het gebruik van visionaire geneesmiddelen.